ทันตกรรมจัดฟัน

เป็นการแก้ไขความผิดปกติของการสบฟัน , การเจริญเติบโตของขากรรไกร วัตถุประสงค์หลักเพื่อการสบฟันที่ดีสามารถใช้บดเคี้ยวอาหารได้ดี ทำความสะอาดได้ง่ายและผลพลอยได้ก็คือการเรียงตัวของฟันและรูปหน้าที่ดีขึ้น ทำให้เกิดความสวยงาม ก่อให้เกิดความมั่นใจในการเข้าสังคมและพัฒนาบุคคลิกภาพ

อายุที่เหมาะสมในการเริ่มจัดฟัน ขึ้นอยู่กับลักษณะ และความรุนแรงของความผิดปกติของการสบฟัน และการเจริญเติบโตของขากรรไกร โดยส่วนใหญ่จะเริ่มจัดเมื่อฟันน้ำนมเริ่มหลุดหมด หรืออายุประมาณ 11-15 ปี การเริ่มจัดฟันในเด็กจะให้ผลสำเร็จในการจัดฟันมากกว่าในผู้ใหญ่ โดยเฉพาะในรายที่มีความผิดปกติรุนแรงของการเจริญติบโตของขากรรไกรมาก อาจต้องเริ่มจัดก่อนที่ฟันน้ำนมจะหลุดหมด ซึ่งถ้าเริ่มจัดฟันช้าอาจต้องแก้ไขด้วยการผ่าตัด

ข้อดีของการจัดฟันในวัยเด็กตามอายุที่เหมาะสม ㋡

ใช้ระยะเวลาในการจัดฟันน้อยกว่า
เสียค่าใช้จ่ายน้อยกว่า
แก้ไขความผิดปกติได้ดีกว่า โอกาสประสบความสำเร็จสูงกว่า
กระตุ้นให้ขากรรมไกรเจริญเติบโตได้อย่างเหมาะสม และได้สัดส่วน ทำให้ลดปัญหาการแก้ไขด้วยกาผ่าตัด หรืออาจไม่ต้องแก้ใขด้วยการผ่าตัด (ในรายที่มีความผิดปกติของการเจริญเติบโตของขากรรไกร)
ลดความเจ็บปวดจากการจัดฟัน
ลดปัญหาการคืนกลับ (Relapse) หลังจัดฟันได้ดีกว่า อันเนื่องมาจากการสบฟันที่มีเสถียรภาพ (Stabilized Occlusion)

ถาม-ตอบ

ถาม อายุเท่าไหร่จึงจะเริ่มจัดฟันได้?

ตอบ ปกติทันตแพทย์มักจะรอให้ฟันน้ำนมหลุดหมด หรืออายุประมาณ 12 ปี ยกเว้นในรายที่มีความผิดปกติมากอาจจะต้องเริ่มจัดเร็วกว่าปกติ

ถาม ควรปฏิบัติตนอย่างไรขณะจัดฟัน?

ตอบ

ควรพบทันตแพทย์จัดฟันเมื่อครบกำหนดนัดหมาย( ปกตินัดทุก 2-6 สัปดาห์ )
ตรวจเช็คสุขภาพฟัน และขัดฟันหรือขูดหินปูน อาจร่วมกับการเคลือบฟลูออไรด์ป้องกันฟันผุ ทุก 6 เดือน
แปรงฟันให้สะอาด ทุกครั้งหลังอาหารและก่อนนอน ควรใช้ไหมขัดฟันและแปรงซอกฟันช่วยทำความสะอาดบริเวณที่ทำความสะอาดยาก
ควรงดของหวาน น้ำอัดลม เพื่อป้องกันฟันผุ เลี่ยงอาหารแข็ง เหนียว กรอบ ที่อาจทำให้เครื่องมือหลุดได้ หรือหมากฝรั่ง ซึ่งอาจติดเครื่องมือจัดฟันและทำความสะอาดออกยาก

ถาม เด็กอายุน้อยกว่า 10 ปี จัดฟันได้หรือไม่?

ตอบ ได้ และมีความจำเป็นเฉพาะบางรายเท่านั้น ได้แก่ ผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของการเจริญเติบโตของขากรรไกร ความผิดปกติของการกลืน ชอบดูดนิ้ว กัดเล็บหรือกัดของบางอย่างเป็นประจำ การนอนหายใจทางปาก อาจต้องเริ่มจัดฟันด้วย เครื่องมือถอดได้ (Removable Appliance) ก่อน แล้วจึงจัดฟันด้วยเครื่องมือติดแน่น (Fixed Appliance) ภายหลัง

เมื่ออายุได้ 7-8 ปี เด็กๆควรได้รับการตรวจคัดกรอง (Screening Examination) ว่ามีความผิดปกติของการสบฟันหรือมีการพัฒนาการของการสบฟันที่อาจส่งผลให้เกิดการสบฟันที่ผิดปกติหรือไม่ ซึ่งเป็นเหตุผลด้วยว่าทำไมเด็กจึงควรตรวจฟันเป็นประจำทุก 6 เดือน ตั้งแต่ฟันซี่ แรกขึ้นในช่องปาก

เด็กที่มีพัฒนาการของการสบฟันปกติ จะได้รับคำแนะนำให้ทันตแพทย์สำหรับเด็ก หรือทันตแพทย์ทั่ว

ไปดูแลต่อไป ส่วนเด็กที่เริ่มมีความผิดปกติของการสบฟัน อาจจำเป็นต้องจัดฟันบางส่วนเพื่อแก้ไขและป้องกันไม่ให้ลุกลามไปเป็นการสบฟันที่ผิดปกติเมื่อโตขึ้น (Interceptive Treatment)

ถาม จะทราบได้อย่างไรว่าเด็กควรจัดฟันหรือไม่ และควรเริ่มจัดฟันเมื่อไร?

ตอบ ขึ้นอยู่กับเงื่อนไข ซึ่งแต่ละบุคคลจะแตกต่างกัน ทั้งในด้านความพึงพอใจส่วนบุคคล เรื่องการบดเคี้ยว ความสวยงาม การเรียงตัวของฟัน รวมไปถึงลักษณะกระดูกขากรรไกร ดังนั้น ควรพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพในช่องปากทุก 6 เดือน เพื่อทันตแพทย์จะเป็นผู้ประเมินแนะนำให้พบทันตแพทย์จัดฟันเมื่อถึงเวลาที่เหมาะสม